Artemis I – misja księżycowa
Oznaczenie misji | Artemis I |
Rakieta | SLS Space Launch System Block 1 |
Operator rakiety | NASA \ Boeing (United Launch Alliance, Northrop Grumman) |
Data startu | 16 listopada 2022 |
Okno startowe | 07:04 CET (polskiego czasu) |
Miejsce startu | USA, Floryda, Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego, Stanowisko LC-39B |
Klient | NASA |
Statek kosmiczny | Orion Kapsuła CM-002 26 520 kg |
Wstępna trajektoria | TLI – Trans-Lunar Injection Trajektoria Księżycowa |
Docelowa orbita | DRO – Distant Retrograde Orbit Wokółksiężycowa wysoka orbita wsteczna |
Profil lotu | Symulacja |
Uwagi | 1. w historii start rakiety SLS. 2. w historii wystrzelenie kapsuły Orion. 1. misja kapsuły Orion wraz z Europejskim Modułem Serwisowym. Ostatni start z platformy LC-39B odbył się 13 lat temu (prototypowy Ares I-X, 28 października 2009). Misja potrwa, w zależności od wybranego okna startowego, od 26 do 42 dni. Żaden element systemu startowego SLS nie zostanie odzyskany. W rakiecie zainstalowane są 4 silniki RS-25, które brały wcześniej udział w misjach promów STS. E2045 (12 misji), E2056 (4 misje), E2058 (6 misji), E2060 (3 misje) Przelot nie będzie widoczny z terenu Polski. |
Misja
NASA przystępuje do trzeciej próby wystrzelenia rakiety SLS. Poprzednie próby zostały przerwane usterkami instalacji paliwowej. Kolejne opóźnienia wywołały dwa huragany, które przeszły nad Florydą. Aktualna data startu to: 16 listopada 2022.
Program Artemis wchodzi do swojej kluczowej fazy: misji Artemis I. Po latach budowy i opóźnień ogromnej rakiety SLS, system jest gotów do swojego debiutu i wysłania załogowej kapsuły Orion na wielodniową misję na orbitę wokółksiężycową. Misja jest bezzałogowym egzaminem dla SLSa i Oriona. Od jej powodzenia zależy, czy za dwa lata misja Artemis II zabierze astronautów NASA na podobną wyprawę. Kolejna, trzecia misja ma przeprowadzić lądowanie na Księżycu z użyciem budowanego lądownika HLS.
Program Artemis jest ogromnym przedsięwzięciem NASA. W program zaangażowało się już 21 państw, w tym Polska. Misja Artemis I realizowana jest wspólnym wysiłkiem NASA i ESA. Amerykańskie agencje i przedsiębiorstwa odpowiadają za budowę rakiety SLS oraz kapsuły Orion. ESA dostarcza Europejski Moduł Serwisowy dla kapsuły Orion

Patch misji przedstawia sylwetkę rakiety SLS na tle Księżyca. Trójkątny kształt emblematu oznacza trzy systemy eksploracji kosmosu: SLSa, Oriona i Exploration Ground Systems (Eksploracyjne Systemy Naziemne odpowiedzialne za wszystkie operacje naziemne SLSa i Oriona).
Srebrny kontur wokół Księżyca odpowiada podróży (srebrnego) Oriona. Kolory czerwony i niebieski to symbol ciężkiej pracy pracowników amerykańskiego sektora kosmicznego, oraz partnerów międzynarodowych. Pod startującą rakietą, pośród kłębów pary wodnej widać trzy wieże piorunochronów platformy startowej LC-39B.

Rakieta wystartuje ze stanowiska LC-39B w Kennedy Space Center. Po niecałych dwóch godzinach od startu zakończy się manewr TLI (Trans-Lunar Injection, wejście na trajektorię księżycową). Uwolnienie Oriona z drugiego stopnia rakiety SLS kilka minut później. Drugi stopień jest nośnikiem dodatkowego ładunku: 10 mikrosatelitów badawczych. Rakieta wypuści je na trajektorii księżycowej.
Opóźniający się termin startu może mieć negatywny wpływ na kondycję mikrosatelitów. Urządzenia zostały dostarczone do Kennedy w lipcu 2021 i od momentu integracji z rakietą nie ma do nich fizycznego dostępu (należałoby zdjąć z rakiety statek Orion). Mogą oczekiwać startu przez wiele miesięcy, pod warunkiem, że miesięczny spadek ich naładowania nie będzie większy niż 2%. Część posiada zdolność ładowania na pokładzie SLSa. Cześć po rozładowaniu i tak uruchomi się po uwolnieniu, gdy ich baterie zaczną się ładować od promieni słońca. O faktycznej kondycji mikrosatelitów dowiemy się po ich uwolnieniu na trajektorii księżycowej.

Rakiety pomocnicze SRB spadną do Atlantyku, natomiast pierwszy stopień dotrze aż nad Pacyfik i rozpadnie się podczas ponownego wejścia w atmosferę. Drugi stopień SLSa wykona samodzielne manewry i z asystą grawitacyjną Księżyca skieruje się na orbitę cmentarną, heliocentryczną.

W trakcie 5-dniowego rejsu do Księżyca Orion wykona jeden lub dwa manewry korekty swojej trajektorii. Dziewiątego dnia silniki Oriona wprowadzą go na orbitę DRO (wysoką orbitę wsteczną wokół Księżyca). Statek będzie podróżował po orbicie, która oddali go dalej od Ziemi, niż jakikolwiek inny załogowy statek kosmiczny. Orion pokona rekord ustanowiony przez misję Apollo 13 (ponad 400 000 km) i znajdzie się 450 000 km od naszej planety. Orion wróci na ziemię, w zależności od użytego okna startowego po 26-42 dniach.
Na pokładzie Oriona umieszczono pięciu „pasażerów”: trzy z nich to manekiny Commander Moonikin Campos oraz Helga i Zohar. Aparatura umieszczona w manekinach sprawdzi warunki, w jakich znajdą się kiedyś astronauci podróżujący w kosmosie, poza ochronną magnetosferą Ziemi.


W Orionie znajduje się też dwa, tzw. ZeroG Indicator (wskaźnik zerowej grawitacji). Są to maskotki, które dryfują w kapsule w stanie nieważkości. Umieszczanie maskotek jest zwyczajem w załogowej eksploracji kosmosu. Dwoje ZeroG Indicator to Snoopy od NASA i baranek Shaun od ESA.

